Evde   Olsunlar!

Anadolu  geleneksel  kültüründe “evde  olma” mesajı ; karşı tarafa  “buyursunlar, gelsinler,  bekleriz..” anlamlarını  verir.

Bu otantik anlayış,  aslında  yaşamın  tüm  alanında  da benzer türden  olumlu ve dostane iletiler  içerir.

Bugünkü, Galatasaray ile Fenerbahçe derbisinin  de bu  olumlamalarla geçmesi  önce dileniyor  sonra bekleniyor.

Çünkü; her  iki  takım da;

  1. Memleket futbolunun iki  temel  markasıdır.
  2. Türkiye’nin dışa açılan  ve bakan esameleridir.
  3. Taraftar beğenisi, tercihi ve  desteği  en çok  olan adreslerdir.
  4. Ezeli rekabetin somut 
  5. Ebedi dostlukların nişaneleridir.

İşte  bu  nedenlerle  her iki takım da bu satırlara sığmaz  muhteşem  tarihleri  ve başarılarıyla  şanlı  tarihimizin Cumhuriyet’imizin özgürlük ve bağımsızlık yolculuğunun en önemli kilometre taşı olan 19  Mayıs Gününe  denk  gelen bu  güncel derbide “evde  olsunlar.” *

Evde  olsunlar  ki;

  1. İyi futbol,
  2. Centilmenlik
  3. Ezeli yarışkanlık ve
  4. Ebedi dostluk   göstersinler.

Derbilerin  Namı

Derbi, aynı şehirlerin  takımları arasında oynanan maçlardır. Bir maçın derbi olabilmesi için  (1)Takım olma  ve  (2)Aynı şehrin sınırları içinde bulunma  koşulları vardır.  Gezegende  takımlar arasında  önemli ve değerli  derbiler   gözlenir. 

Memleketin Derbilerinin  Etkenleri

Memleket  futbolunda  derbi  maçları  konusunda  zengin  bir birikimimiz var.   Başta İstanbul,  Ankara,  İzmir  ve  Adana  şehir  derbileri hem  sportif rekabetleri hem  de  sosyolojik   ve  kültürel yaşam biçimlerini spor  kamuoyuna  sunuyorlar.   Bu  yapısıyla  memleket  derbileri   Simon Kuper  imzalı şu sözü tam teyit  ettiriyorlar,

“futbol asla sadece futbol değildir.”  Hakikaten memleket  derbileri başta İstanbul derbileri olmak  üzere  futbolun  sadece oyundan ibaret olmadığını gösteriyor. Zira derbi  kültüründe sosyoloji,  toplumsal  sosyal psikoloji ve ekonomi  etkenleri devreye giriyor. Derbilere  başka bir  hava  getiriyor.  Çünkü, derbiler futbolun teknik  ve  taktik   özelliklerin yanında kültürel  yönlerini belirginleştiriyor.   Zira futbol, sosyo-kültürel  ve   sosyo-eğlence için   toplumsal bir  olgu  olma  özelliğini derbi maçlarında daha  da yükseltiyor (Karaağaçlı,  2021).**

Memlekette  Ses  Getiren Derbiler

Türkiye’nin  temel derbileri Fenerbahçe, Galatasaray ve Beşiktaş   arasında  yaşanıyor. Elbette    yazının  ilk satırlarını oluşturan “aynı şehrin takımları”  betimlemesine uyan  aynı şehirli   çok sayıda takımımız  vardır.  Ankara   derbisi  olarak,   MKE Ankaragücü  ile Gençlerbirliği, İzmir’de Karşıyaka  ile  Altay, Adana’da Adana Demirspor  ile  Adanaspor… cennet memleketin  diğer  gözde derbilerdendir.  Bu derbiler gözdedirler   çünkü; heyecanları, duyguları, yarışkanlıkları  farklı   iklimli,  havalı, sulu  ve karakter  zenginlikleri  içeren  kültürel bağlamlarla doludur.

Güncel Derbinin  En Yüksek Halleri

Spor Toto Süper Lig'in 37. haftasında  karşılaşacak olan Galatasaray ile Fenerbahçe maçları her zaman  olduğu gibi yine en yükseğinden şu  dört  dörtlük duygulara  işaret ediyor:

  1. Her iki   takım açısından ortak  amaca yani  şampiyonluğa baktırıyor.
  2. Her iki  takımın  taraftarı açısından   da  tarifi  zor  heyecanlar  yaşatıyor.
  3. Her iki takımın geçmiş yaşananlar  bir  yana sportif anlayışla kazanma isteğini  gösteriyor.
  4. Her iki takım da   bu  derbiyi teknik, taktik ve  psikolojik kazanımların en önemli ve değerli  90+..dakika olarak  görüyor.

Güncel Derbinin  Tümel Rakamları

Galatasaray ile Fenerbahçe  arasında günümüze kadar oynanan 400 maçın normal süreleri baz alındığında Fenerbahçe 147, Galatasaray 126 galibiyet alırken 127 beraberlik ortaya  çıkmış bulunuyor.

Galatasaray ile Fenerbahçe arasında oynanacak bu önemli derbi maçına yani Sezonun 37. haftasına gelen  kadar her iki takımın  da üstün performans sergiledikleri ve  rekor puanlar  topladıkları  görülüyor.

 Galatasaray’da Avantajlar ve Dezavantajlar

Derbiler  de geçtiğimiz  tarihsel süreçte birkaç istisna  dışında, ağırlıklı olarak  “favori gösterilen  takımların  kaybettiği” gözleniyor.

Her maç kendine özel durum  ve zaman bağlamları taşır.  Bu  derbi de her  iki  takımın durumuna  ve zamanına göre  avantajlar  ve dezavantajlar  barındırıyor.

Galatasaray'ın derbiye  rakibi Fenerbahçe’ye göre   6  puanlık farkla   çıkması önemli  avantajı olarak  görülüyor. 

Galatasaray'ın  6  puanlık  farkının  sonucu olarak  beraberlik almasıyla derbide  şampiyonluğunu resmen ilan edecek olması ise takımda  ve taraftarlarda derbi  öncesi bir  baskı unsuru  oluşturuyor.

Bu haliyle   bu sezon  çıktığı süper lig  maçlarında   Galatasaray’ın  36  haftadır  sadece bir  maç kaybetmesi   ve  3  beraberlik alması da   derbiyi kaybetmesinin galibiyet dışı  planlar yapmasıyla oluşur  görüşünü destekliyor.  Çünkü   bu sezon Okan Buruk’un  oyun planlarının  temelinde  “beraberliğe yatış” gözlenmiyor.

36  maçta   33 galibiyetli  Galatasaray’ın  bu  somut verisi de  Galatasaray’ın  maçlara  hep galibiyet  üzerinden yaklaştığı, çıktığı  ve sonuçlandırdığını gösteriyor. 

Bu  somut veri ışığında  Galatasaray’ın bundan  önceki  maçlarda olduğu  gibi derbi de  maç  kaybetmesinin ancak ; “beraberliğe razı  oluşu ve  yatışıyla”   gerçekleşir  söylemini  bu satırlarda  destekliyor.

Galatasaray’ın  sakatlık ve  cezalar nedeniyle kadroda eksikliğinin olmaması önemli bir  avantaj  olarak  görülüyor.

Fenerbahçe’de Avantajlar ve  Dezavantajlar

Rakibi  Galatasaray!a  göre   derbide tek sonucun  galibiyet olduğu Fenerbahçe’de avantajlı olduğu yönlerden söz etmek  zor  görünüyor.

Şampiyonluk mücadelesini  son  haftaya  taşımak  için mutlak galibiyet gereken Fenerbahçe’nin  oyunu 3. bölgede baskı  yaparak oynayacak olması ve bu  baskıdan  kaptırdığı  toplarla hızlı  çıkış oyunlarını iyi  yapan Barış ve iki Kerem gibi  oyuncularıyla Galatasaray’a karşı   en yumuşak karnı olarak  görünüyor.

Çünkü; Fenerbahçe’nin    ve  bu sezon  bir  türlü  istikrar  yakalamayan  sağ-sol stoper  kurgusunda  art arda  iki maç  yanyana  oyna-ya-mayan  stoper  enflasyonu  ve  verimsizliği  yaşanıyor.

Fenerbahçe’nin ilk 11’indeki   sakat  ve cezalı oyuncuların çokluğu da  derbi  öncesi dezavantajı olarak  dikkat çekiyor. Fenerbahçe’de İrfan Can  Kahveci ve İsmail Yüksek sakat, Bekao  ise sarı  kart cezalısı bulunuyor.

Fenerbahçe  adına  derbi öncesi,  Galatasaray’ın  6  puanlık  farkla liderlik  ve 55  bin taraftarıyla saha  avantajını elinde  bulundurması  gerçeğiyle  Galatasaray’a karşı maçın tamamında  yüksek dikkat ve  sabırla  oynaması  gerekirken,  İsmail Kartal’ın artık “kaybetmeyeyim oyun anlayışını terk edeceği  bir oyun planıyla çıkacak olması” ise ı  avantajı  olarak görülüyor ***

Kaynaklar

*Karaağaçlı, M. (2024). Atatürk’lü 19 Mayıs 1919’un Kimyası, Künyesi, Düşünseli  ve Kilometre Taşları.  www.mektepligazete.com. Köşe Yazıları. 19.05.2024.

**Karaağaçlı,  M. (2021). Gezegenin Namlı Derbileri Bağlamında Gelen  Derbinin Kafa Karışıklıklarına ve Yumuşak  Karınlarına Bakış.  www.yurtspor.com. 30.05.2021.

***www.tff. Süper  Lig Puan Tablosu. 19.05 2024.

İletişim

Dr.  Öğr. Üyesi, G.Ü. Gazi Eğitim Fakültesi, EBB Öğr. Üyesi.

e-posta         : mkara@gazi.edu.tr  

ORCID          : https://orcid.org/0000-0003-3488-1021

Web         (1): w3.gazi.edu.tr/~mkara 

Web         (2): https://avesis.gazi.edu.tr/mkara

Web         (3): www.yurtspor.com

Web         (4): www.mektepligazete.tebeşir

Web         (5): www.mektepligazete.bülten

Facebook  (1): Kirizma
Facebook  (2): Mustafa Karaağaçlı
Twitter         : M_Karaagacli_
İnstagram    : mustafakaraagacli1