Derbi, aynı şehirlerin takımları arasında oynanan maçlardır. Bir maçın derbi olabilmesi için (1)Takım olma ve (2)Aynı şehrin sınırları içinde bulunma koşulları vardır. Gezegende takımlar arasında önemli ve değerli derbiler gözlenir.
2.Memleket Derbilerinin İklimi
Memleket futbolunda derbi maçları konusunda zengin bir birikimimiz var. Başta İstanbul, Ankara, İzmir ve Adana şehir derbileri hem sportif rekabetleri hem de sosyolojik ve kültürel yaşam biçimlerini spor kamuoyuna sunuyorlar. Bu yapısıyla memleket derbileri Simon Kuper imzalı şu sözü tam teyit ettiriyorlar,
“Futbol asla sadece futbol değildir.” Hakikaten memleket derbileri özellikle İstanbul derbileri öncelde olmak üzere futbolun sadece oyundan ibaret olmadığını gösteriyor. Zira derbi kültüründe sosyoloji, toplumsal sosyal psikoloji ve ekonomi etkenleri devreye giriyor. Anılan etkenler derbilere başka bir iklim getiriyor. Çünkü, derbiler futbolun teknik ve taktik özelliklerin yanında kültürel yönlerini belirginleştiriyor. Zira futbol, sosyo-kültürel ve sosyo-eğlence için toplumsal bir olgu olma özelliğini derbi maçlarında daha da yükseltiyor (Karaağaçlı, 2021).
3.Memlekette Ses Getiren Derbiler
Türkiye’nin temel derbileri Fenerbahçe, Galatasaray ve Beşiktaş arasında yaşanıyor. Elbette yazının ilk satırlarını oluşturan “aynı şehrin takımları” betimlemesine uyan aynı şehirli çok sayıda takımımız vardır. Ankara derbisi olarak, MKE Ankaragücü ile Gençlerbirliği, İzmir’de Karşıyaka ile Altay, Adana’da Adana Demirspor ile Adanaspor… cennet memleketin diğer gözde derbilerdendir. Bu derbiler gözdedirler çünkü; heyecanları, duyguları, yarışkanlıkları farklı iklimli, havalı, sulu ve karakter zenginlikleri içeren kültürel bağlamlarla doludur.
4. Galatasaray-BeşiktaşDerbisinde Tarihsel İlkler
Galatasaray-Beşiktaş ilk kez 22 Ağustos 1924 tarihinde Taksim Stadyumu'nda oynanan İstanbul Futbol Ligi maçında karşı karşıya geldi. İlk maçı kazanan takım 2-0'lık skorla Beşiktaş olurken; Beşiktaş'ın gollerini atan Refik Osman Top derbi tarihinin ilk golüne adını yazdırdı. Galatasaray ise ilk galibiyetini 31 Temmuz 1925'te oynanan İstanbul Futbol Ligi yarı final maçında 6-1'lik skorla alırken; Galatasaray'ın ilk golünü atan Mehmet Leblebi ise derbi tarihinde Galatasaray'ın ilk golünü de atan isim oldu (www.vikipedia.org).
5.Güncel Derbide Son Rakamlar
Spor Toto Süper Lig'in 10. haftasında 28.10.2024’de karşılaşacak olan Galatasaray ile Beşiktaş maçlarının rakamları iyi oyuna işaret ediyor.
Süper Ligde lider konumundaki Galatasaray, en 9 maçta 25 puanla en çok puan toplayan ve 27 golle de en çok gol atan takım oldu. Beşiktaş ise geride kalan 8 maçta 20 puan toplayıp, 17 gol atarken Süper ligin en az gol yiyen takımı oldu.
Topu rakibe bırakma (!) safsatasına düşmeden; her iki takımında topla oynamada birbirlerine yakın oranları dikkati çekerken; derbinin seyir kalitesini ve oyun gücünü artırması beklenen diğer bazı rakamlar ise şunlardır:
Maç Başına Alınan Puan-MBP: Maç başına alınan ortalama puanlarda yakınlık gözleniyor (GS; 2.78 BJK; 2.50).
Gol Yemediği Maçlar-GYM : Takımların gol yemediği maçların sayısına bakıldığında oran olarak Galatasaray’ın %33, Beşiktaş’ın ise %50 olduğu görülüyor.
Gol Atamadığı Maç-GAM : Bu sezon Süper Ligde geriden kalan maçlara bakıldığında; gerek Galatasaray’ın gerekse Beşiktaş’ın gol atamadığı maç görülmüyor. Bu veri de güncel derbinin gollü geçeceğinin özel ipuçlarını somutlandırıyor.
6.Söz Sonunda Kritik Bir Soru ve Bir Dilek
Süper Lig’de şampiyonluk hedefli Galatasaray ve Beşiktaş derbisinde sezonun namağlup iki takımı hem zirve için puanları planlarken; hem de birbirlerine ilk mağlubiyeti tattırmak isteyecek.
Böylece, derbide bu sezon ilk mağlubiyeti kim alacak? sorusunu da gündeme gelmiş olacak.
Galatasaray Beşiktaş derbilerinin rakamları maçların daha gollü ve saha içi pozisyon zenginliklerini gösterirken, güncel derbi de futbol oyunu namına olumlu hikayelerin yaşanıp yazıldığı bir maç olsun.
Kaynaklar
Karaağaçlı, M. (2021).Gezegenin Namlı Derbileri Bağlamında Gelen Derbinin Kafa Karışıklıklarına ve Yumuşak Karınlarına Bakış.www.yurtspor.com. 30.05.2021.
www.vikipedia.org. The Free Encyclopedia.27.10.2024.
www.tff. Süper Lig Puan Cetveli. 27.10.2024.
_________
İletişim ve Erişim
Dr. Öğr. Üyesi, G.Ü. Gazi Eğitim Fakültesi, EBB Öğr. Üyesi.
Çerez politikasındaki amaçlarla sınırlı ve mevzuata uygun şekilde çerez kullanmaktayız. Sitemizi kullanarak çerezleri kullanmamızı kabul etmiş olacaksınız. Çerez Politikası
