Futbolun tüm branşlar içinde neden en fazla sevilen, oynanan, seyredilen, popüler ve hegemonik bir branş olduğunu sorguladığımız yazı dizisinin beşincisinde, aslında bilinen ama görülmek istenmeyen karanlık ve kirli yüzü üzerinde duracağız.
Arkasında büyük bir ekonomi ve endüstrinin olduğu bu kitlesel oyun, yalnızca yasal organizasyon ve yönetimleri değil aynı zamanda illegal yapıları da kendine çekmektedir. Mafya dahil yasadışı organize yapılar futbol etrafında dönen muazzam ekonomik çarktan payını almak için her türlü fırsatı değerlendirmektedir.
İllegal yapılar futbola farklı kanallardan girerek bu dev ekonomide kendilerine yer bulabilmektedir. Bu kanallardan en bilineni şike ile maç sonuçlarına etki ederek bahis piyasasından milyonlarca doları hesaplarına geçirmektir. Mafyatik yapılanmalar oyunun normal işleyişine dışardan müdahale ederek, futbolu kirli işlerine alet etmekte; mali sıkıntı içindeki futbol kulüplerini ele geçirerek, transferler, yayın hakları ve bahisler yoluyla milyonlarca doları aklamaktadır.
Bunu nasıl yapıyorlar?
Öncelikle futbol kulüplerini toplumsal statü sağlamak ve meşru bir zeminde faaliyet yaptıklarını göstermek için manivela olarak kullanıyorlar. Futbol kulübü aracılığıyla meşruiyet kazanan organize yapılar, taraftarlarının kitlesel gücü ile etkilerini artırıyor. Güney Amerika’daki “Barras Bravas” gibi taraftar ve ultra grupları aracılığıyla büyük bir güç oluşturup, kulüp yönetimleri ve hatta iktidarlar üzerinde de baskı oluşturabiliyorlar.
Bu büyük taraftar toplulukları aracılığıyla kulüp yönetimleri üzerinde etkili olarak kulüp yönetimlerini ele geçirebiliyorlar. Sporcuların istedikleri kulüpte forma giymesi ya da kalması için şantaj ve tehdit dahil her yolu kullanabiliyorlar.
Yasal zeminde elde ettikleri statü aracılığıyla ihaleleri daha rahat alırken, siyaset ve medyanın da yardımıyla etkilerini artırıyorlar. Futbol kulüplerinin dernek statüsünde olması ve yönetimine etki etmenin nispeten kolay olması nedeniyle mafyatik yapılanmalar, bu kulüpler ve onlarla bağlantılı çevrelere rahatlıkla nüfus edebiliyor.
Kulüplerin yönetim kadrolarında yer alarak, istenmeyen yöneticiler istifaya zorlanabiliyor, futbolcuları da kontrol altında tutup yönlendirilebiliyorlar. Yasal alanda yürütülen faaliyetler, yapılan illegal işleri kamufle etmek amacıyla kullanılabiliyor.
Kulüp yönetimlerindeki bu etkilerini yasadışı yollardan elde ettikleri kara parayı futbolcu transferlerinde aklamakta kullanıyor, yıldız futbolcuların transferlerinde anlaşılan miktarın çok üzerinde fiyatlar açıklayarak büyük miktarda kara parayı yasal alana kaydırıyorlar.
Kurulan çok sayıda paravan şirket, dernek ve vakıflar aracılığıyla kara para meşru zeminde iş yapan kuruluş ve şirketlere aktarılırken, internet teknolojisinin de yardımıyla faaliyetler uluslararası bir yapı kazanabiliyor.
Bu yapılanmalar, internet üzerinden oynatılan legal ve illegal bahis organizasyonlarında, fazla dikkat çekmeyecek kulüplerin maçlarının sonuçlarına etki ederek ciddi paralar kazanıyorlar.
Türkiye’de son yıllarda yasadışı bahiste dönen miktarın yasal bahiste oynanan rakamı geçtiği ifade ediliyor. Yasadışı organizasyonların doğasında bulunan gizlilik nedeniyle dünyada bu alanda dönen para miktarını tahmin etmek zor olsa da küresel ölçekte bu rakamın 800 milyar dolar ile 2 trilyon dolar arasında olduğuna dair güçlü tahminler bulunuyor.
Mafyatik yapılar ayrıca, önemli maçlar öncesinde piyasadan biletleri toplayıp ardından karaborsada yüksek meblağlara satarak bir başka haksız kazanç kapısı daha oluşturuyor.
Mafya dışında, tarikatlar da futbolun kitleleri etkileme gücünden faydalanmak için her zaman bu oyunun içinde yer almaya gayret gösteriyor. Medyada görünürlülüğü olan yıldız futbolcuları kullanarak kendilerine mürit devşirebiliyorlar. Milli takımda dahi etkili olarak, başarı merdivenlerinde yükselmek için kendi tarikatları ile bağlantılı oyuncuların yolunu açabiliyorlar. 15 Temmuz öncesi FETÖ Terör Örgütü’nün Milli Takımdaki yapılanması buna örnek olarak verilebilir.
Sözün özü, kapitalist sistemin en önde gelen ekonomilerinden biri olan ve milyarlarca doların döndüğü bu piyasadan, illegal yapılar da faydalanmak için her türlü yasadışı yolu deniyor.
Futbolun endüstrileştiği ve ekonomisinin dev bir ölçeğe ulaştığı son 50 yılda şike, yasadışı bahis, kara para aklama, önemli maçların biletlerinin karaborsada satılması, şantaj ve tehdit gibi mafyatik yöntemlerle futbol kulüplerine nüfus edilmesi gibi oyunun kirlenmesine yol açan çok sayıda olay yaşanmıştır.
Simon Kuper’in meşhur kitabının başlığındaki gibi “ Futbol Asla Sadece Futbol Değildir”. Ayın aydınlık ve karanlık yüzü gibi, futbolun da tüm dünyada görünen ve eğlenceli kısmının yanı sıra bir de görünmeyen, kirli ve karanlık yüzü vardır.
Çerez politikasındaki amaçlarla sınırlı ve mevzuata uygun şekilde çerez kullanmaktayız. Sitemizi kullanarak çerezleri kullanmamızı kabul etmiş olacaksınız. Çerez Politikası
